بحثی در باب سبک شناسی سمک عیار

Authors

محمّد غلامرضایی

دانشگاه شهید بهشتی

abstract

سمک عیار داستانی است عامیانه، بازمانده از حدود قرن ششم یا اوایل قرن هفتم که فرامرز بن خداداد آن را بر اساس روایت صدقۀ بن ابی القاسم شیرازی گرد آورده است. داستان بر محور اعمال و رفتار یکی از عیّاران به نام سمک می‏چرخد و دست‏کم از سه جهت عناصر عامیانه در آن قابل تشخیص است: اعتقادات و فرهنگ عوام، بعضی جنبه‏های روائی از جمله وجود حوادث تصادفی و واقعه‏های عامه‏پسند و زبان داستان. اشاره به تقدیر در اتّفاقات داستان، رفع ابهام از ذهن خواننده، فراوانی گفتگو، توصیفهای متعدّد، از جمله ویژگیهای روائی داستان است. نثر سمک عیّار نیز از نوع نثرهای سادۀ عصر است همراه با بعضی کهنگیهای زبانی اعمّ از صرفی یا نحوی و بعضی ویژگیهایی که خاصّ زبان داستان تواند بود؛ از جمله گروهی از تعبیرهای عامیانه که بعضی از آنها تا مرز دشنام پیش می‏رود. همچنین صفتهایی خاص در توصیف اشیاء و حوادث داستان وجود دارد که بعضی از آنها در دیگر متون کمتر به کار رفته است. سجع، استشهاد به بعضی بیتها و مثلها و پاره‏ای صورخیال به‏خصوص تشبیه‏های گسترده و بلیغ و کنایه نیز در جای‏جای متن هست که هر یک در موضعی خاص به کار رفته است. نمودهای فرهنگی مربوط به ایران باستان از جمله ویژگیهای مهمّ فکری در داستان است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل نوع ادبی سمک عیار

سمک عیار، ازآثار ادبی قرن ششم است که فرامرز بن خداداد الارجانی آن را از زبان یکی از قصه‌پردازان زمان ـ صدقه بن ابی‌القاسم شیرازی ـ تحریر کرده است. محققان ادبیات، دربارة نوع ادبی سمک عیار، نظر واحدی ندارند؛ گروهی آن را حماسه می‌دانند و برخی دیگر رمان و عده‌ای نیز آن را رمانس به شمار می‌آورند. در این پژوهش، افزون بر تعریف حماسه، رمان، رمانس و قصه و برشمردن ویژگی‌های این انواع و سنجش تطابق سمک عیا...

full text

ریخت شناسی قصه های سمک عیار

این رساله از هفت فصل تشکیل شده است . فصل اول "مقدمه "است . و در آن راجع به داستان ، قصه ، قصه های عامیانه، روش تحلیل ساختاری داستان و ... بحث شده است . فصل دوم "گفتار"است و آن شامل گفت و شنودهای قهرمانان ، گفت و شنودهای معمولی ، با خود سخن گفتن قهرمانان ، گفتار مکتوب (نامه ها) و ... می شود. فصل سوم در باره کردارهاست و آن شامل جنگها، کشتن ، نیرنگ ، عشق بازی و سایر موارد متعدد دیگر از جمله مابعدا...

15 صفحه اول

بررسی و تحلیل فرهنگِ پوشش زنانه درداستان عامیانۀ سمک عیار

یکی از عناصر فرهنگی هر جامعه‌، نوع پوشش مردم آن عصر است. هدف پژوهش حاضر بررسی پوشش زنانه در داستان‌ عامیانۀ «سمک عیّار» است. این اثر، نوع پوشش منطقۀ خراسان در حدود اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری را در برمی‌گیرد. دورۀ سلجوقیان در ایران از اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا ایران در این عصر از اقتدار، قدرت و جغرافیای وسیع‌تری برخوردار بوده و پادشاهان سلجوقی دل‌بستگی بیشتری به توسعۀ فرهنگی و هنری...

full text

تحلیل نوع ادبی سمک عیار

سمک عیار، ازآثار ادبی قرن ششم است که فرامرز بن خداداد الارجانی آن را از زبان یکی از قصه پردازان زمان ـ صدقه بن ابی القاسم شیرازی ـ تحریر کرده است. محققان ادبیات، دربارة نوع ادبی سمک عیار، نظر واحدی ندارند؛ گروهی آن را حماسه می دانند و برخی دیگر رمان و عده ای نیز آن را رمانس به شمار می آورند. در این پژوهش، افزون بر تعریف حماسه، رمان، رمانس و قصه و برشمردن ویژگی های این انواع و سنجش تطابق سمک عیا...

full text

تأملی در آداب و رسوم داستان سمک عیار

سمک عیار کهن‌ترین داستان عامیانة فارسی است که فرامرز بن خداد الارجانی آن را در سدة ششم به نگارش درآورد. اصل این حکایت با استناد به شواهدی، به تاریخ قبل از اسلام بازمی‌گردد. تقریباً هیچ اثری دربارة آداب و رسوم مردمان گذشته در دست نیست؛ به همین سبب این داستان مرجع بسیار ارزشمندی برای دست‌یابی به برخی از آداب و رسوم و به‌طورکلی جامعه‌شناسی تاریخی گذشتگان است که مبهم مانده است. درحقیقت اصل این داستـ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تاریخ ادبیات

جلد ۱۳۸۹، شماره ۶، صفحات ۰-۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023